Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng trong quá trình phục hồi sau mổ não

BNDF - một hoạt chất có nguồn gốc từ não đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi những tổn thương, bệnh tật cũng như cơ chế dẫn truyền synap. Các nghiên cứu cho thấy ngoài tập luyện thể dục thể thao ra, chế độ ăn uống được ch...

Nguyên tắc lựa chọn thực phẩm sau mổ não

Người bệnh sau mổ não cần tuân theo những nguyên tắc lựa chọn thực phẩm theo khuyến cáo của các chuyên gia. Một số lưu ý có thể tham khảo như:

1. Ăn đa dạng thực phẩm

Theo quan niệm cũ, để tránh viêm nhiễm hoặc sẹo sau mổ, không ít người chủ động kiêng khem nhiều món bò, gà, trứng, rau muống… Thực tế, đến nay chưa có bằng chứng khoa học xác thực điều này. Ngược lại, các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng đặc biệt khuyến cáo người bệnh nên ăn đa dạng nguồn thực phẩm sau mổ não, trước hết là để tăng cường sức khỏe tổng thể, sau là phục hồi chức năng của hệ thần kinh.Những thực phẩm giàu chất béo lành mạnh như Omega-3 và protein là “thức ăn” quan trọng của các tế bào não bộ. Các loại vitamin và khoáng chất như magie và kẽm đều cần thiết để bù đắp sự thiếu hụt dưỡng chất và năng lượng sau mổ não.

2. Ưu tiên thực phẩm giàu đạm

Vì sao thực phẩm giàu đạm (protein) lại được ưu tiên bổ sung trong chế độ ăn sau mổ não? Protein đóng vai trò xây dựng và sửa chữa toàn bộ các mô và tế bào trong cơ thể, bao gồm các tế bào thần kinh. Protein còn đóng góp vào việc điều chỉnh một số hormone và ổn định lượng đường trong máu, đồng thời giúp tăng tốc độ hồi phục những tổn thương sau mổ não.Bên cạnh đó, protein còn tham gia vào quá trình củng cố sức mạnh cơ bắp. Do đó, nếu phân vân không biết mổ não xong nên ăn gì thì khi xây dựng thực đơn cho các bữa chính và bữa phụ, hãy nghĩ ngay đến việc kết hợp protein với ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau quả để không chỉ tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn giúp nuôi dưỡng và duy trì sức khỏe của não bộ.

3. Kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ

Mổ não là cuộc đại phẫu, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và quá trình chữa lành của não bộ. Với quan niệm “không bổ dọc cũng bổ ngang”, một số người sau mổ não “bù đắp” quá nhiều cho cơ thể bằng những thực phẩm đại bổ, lại nhồi nhét trong thời gian ngắn khi cơ thể không kịp hấp thụ dẫn đến chướng bụng, đầy hơi, tăng nguy cơ thừa cân và tiềm ẩn những bệnh lý phát sinh sau phẫu thuật như tiểu đường, mỡ máu cao…Tốt nhất, sau mổ não không nên ăn quá nhiều hay quá ít mà phải chia các bữa ăn đều đặn theo từng khoảng thời gian trong ngày, đặc biệt đừng quên duy trì bữa sáng chất lượng với đủ dưỡng chất thiết yếu và cân bằng.

4. Ưu tiên chọn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa

Người bệnh sau mổ nói chung và sau mổ não nói riêng đều bị mất sức, lực nhai không còn khỏe như trước. Nhai thức ăn dai hoặc cứng có thể gây áp lực lên vị trí vết mổ, kích thích đường mổ mở. Một số trường hợp sau mổ, cơ thể suy yếu, gặp khó khăn trong việc tiêu hóa thức ăn rắn. Do đó, chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa sẽ góp phần không nhỏ vào việc đẩy nhanh thời gian hồi phục của người bệnh sau phẫu thuật não, đặc biệt là đối với những người mắc các chứng rối loạn thần kinh và bệnh thoái hóa thần kinh.

Sau mổ não nên ăn gì?

Để cải thiện hoạt động của não bộ sau mổ và giúp tái khởi động các chức năng não bộ trong thời gian sớm nhất, các chuyên gia khuyên người bệnh sau mổ não nên ăn các loại thực phẩm sau:

1. Rau củ các loại

Các loại rau xanh, củ quả chứa nhiều dưỡng chất chống oxy hóa mạnh như Beta-carotene, Lycopene, Lutein, Zeaxanthin, vitamin C, vitamin B, vitamin E… giúp bảo vệ các tế bào não khỏi những tổn thương bởi các gốc tự do gây ra, ngăn ngừa các yếu tố gây viêm nhiễm, thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi của não và hệ thần kinh. Trong đó, các loại rau củ giàu Omega-3 và vitamin E như bông cải xanh, rau chân vịt, khoai lang, hạnh nhân, hạt hướng dương luôn được ưu tiên trong chế độ ăn uống của bệnh nhân sau mổ não.

2. Trái cây tươi

Sau khi phẫu thuật não nên ăn gì? Một số nghiên cứu cho thấy một số loại quả mọng như dâu tây, việt quất giúp cải thiện hiệu quả khả năng ghi nhớ, tiếp nhận và xử lý thông tin cũng như củng cố các chức năng nhận thức khác. Đặc biệt, quả việt quất còn làm tăng hoạt chất dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (BDNF), nhờ đó giúp làm lành các tế bào não và đóng góp vào quá trình sinh thần kinh (neurogenesis), phát triển các tế bào thần kinh mới tại vị trí tổn thương.

3. Cá béo

Axit béo không bão hòa đa như Omega-3 vừa giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, vừa có lợi cho hệ miễn dịch của cơ thể. Từ rất lâu, các nhà khoa học đã phát hiện ra Omega-3 và axit docosahexaenoic (DHA) đều là những thành phần chính của màng tế bào thần ki...

4. Các loại thịt

5. Các loại đậu

Người mổ não nên ăn gì? Rất nhiều món ăn được liệt kê vào danh sách nhưng không ít người quên mất rằng các loại đậu như đậu đỏ, đậu đen, đậu trắng, đậu nành, đậu ngự, đậu Hà Lan, đậu gà,… đều là nguồn protein thực vật chất lượng cao, rất tốt cho người sau mổ não. Chỉ cần thêm một ít đậu vào các món ăn sẽ giúp củng cố thêm sức khỏe tổng thể và cải thiện đáng kể hệ miễn dịch của cơ thể.

6. Các loại hạt

Sau mổ não nên ăn gì? Các loại hạt là nguồn cung cấp axit béo Omega-3 dồi dào cho cơ thể sau mổ não. Đồng thời đây còn nguồn thực phẩm bổ sung đặc biệt quan trọng sau chấn thương não bởi chúng chứa flavonoid, một chất chống oxy hóa giúp chống lại các gốc tự do. Nếu bổ sung thêm các loại hạt như hạt lanh, mắc ca, óc chó,… vào chế độ ăn sẽ giúp người sau mổ não giảm viêm, tăng tuần hoàn máu não và đẩy nhanh tốc độ phục hồi.Tuy nhiên, cần lưu ý, một số loại hạt như hạt bí chứa nhiều Omega-3, đồng thời cũng nhiều Omega-6. Các nghiên cứu cho thấy tiêu thụ quá nhiều Omega-6 có thể làm tăng tình trạng viêm. Do đó, với những loại hạt này, đừng nên ăn quá nhiều.

7. Ngũ cốc nguyên hạt

Sau mổ, cơ thể của người bệnh còn yếu, thường hay mệt mỏi nên những món ăn giúp duy trì mức năng lượng trong ngày sẽ rất hữu ích. Các loại ngũ cốc nguyên hạt như bánh mì nguyên cám, yến mạch, diêm mạch, mì ống và gạo lứt sẽ làm tăng cảm giác no lâu, chậm giải phóng năng lượng, lại có lợi cho hệ tiêu hóa sau khi cơ thể vừa trải qua cơn đại phẫu như mổ não.

Người bệnh sau mổ não kiêng ăn gì?

Sau mổ nào, người bệnh nên kiêng một số loại thực phẩm sau.

1. Rượu, bia

Không riêng mổ não mà với bất kỳ loại phẫu thuật nào, bác sĩ đều khuyến cáo người bệnh nên tránh các loại đồ uống có cồn trước và sau mổ. Rượu, bia cản trở khả năng đông máu, giảm tác dụng của một số thuốc an thần, tiềm ẩn nguy cơ biến chứng sau mổ. Trong số ít trường hợp sau mổ não xảy ra tình huống xấu phải xử trí khẩn, bác sĩ gây mê có thể tiêm thuốc gây mê mà không nắm rõ trước đó người bệnh có dùng rượu thì điều này đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng. (2)

2. Nước ngọt có ga, thực phẩm nhiều đường

Đây đều là những thực phẩm nhiều đường, không có giá trị dinh dưỡng. Thức uống nhiều đường còn làm chậm quá trình tiêu hóa, tăng cân, gây ra tình trạng suy giảm đường huyết và gây quá tải các cơ quan quan trọng trong cơ thể nên rất bất lợi cho sự phục hồi cơ thể sau mổ.

3. Thực phẩm đóng hộp

Ít dinh dưỡng, chứa chất bảo quản, nhiều chất béo bão hòa, nhiều đường và nhiều muối là những lý do khiến thực phẩm đóng hộp nằm ngoài danh sách các món ăn tốt cho người sau phẫu thuật. Đối với những người gặp chứng khó tiêu, đồ hộp có thể còn gây khó chịu.

4. Thức ăn cay nóng

Các bác sĩ khuyên người sau mổ không nên ăn đồ cay nóng bởi chúng có thể kích ứng vết mổ, cản trở quá trình làm lành vết thương, kích ứng tiêu hóa gây đau, viêm và tiềm ẩn các vấn đề sức khỏe khác làm chậm quá trình phục hồi.

5. Thức ăn nhiều dầu mỡ

Đây là những món ăn có thể làm chậm quá trình hồi phục sau mổ, tăng viêm, gây cảm giác buồn nôn và nôn.

6. Món ăn khô cứng

Nguyên tắc ăn uống của người bệnh sau mổ là phải chọn thực phẩm mềm, sệt, tránh thức ăn quá cứng hoặc khô bởi chúng có thể kích thích vết mổ. Ngoài ra, thức ăn nếu khô cứng còn ảnh hưởng đến tiêu hóa và khả năng hấp thu của cơ thể.

Gợi ý thực đơn cho người bệnh sau mổ não

Thực đơn cho người bệnh sau mổ não nên có những món lỏng, mềm, sệt, dễ tiêu hóa với đầy đủ nhóm chất gồm đạm, chất xơ, chất béo, vitamin và khoáng chất nhằm tăng cường sức khỏe tổng thể và củng cố hệ miễn dịch. Bên cạnh đó, không thể thiếu những dưỡng chất hỗ trợ cho sự phục hồi của não. Người bệnh nên tư vấn bác sĩ dinh dưỡng. Dưới đây là một số thực đơn gợi ý:

1. Thực đơn 1

2. Thực đơn 2

3. Thực đơn 3

4. Thực đơn 4

5. Thực đơn 5

6. Thực đơn 6

7. Thực đơn 7

Một số lưu ý với chế độ ăn cho người bệnh sau mổ não

Bên cạnh các loại thực phẩm nên ăn và cần kiêng, chế độ ăn của người bệnh sau mổ não cần lưu ý:Để đặt lịch khám, tư vấn chế độ dinh dưỡng sau mổ não, Quý khách có thể liên hệ khoa Thần kinh hoặc Dinh dưỡng, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, theo thông tin:Tóm lại, sau mổ não ăn gì, kiêng gì cần phải tìm hiểu rõ để có những hiểu biết căn bản và tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi lên thực đơn hàng ngày cho người bệnh. Một cơ thể khỏe mạnh, đầy đủ dưỡng chất là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy quá trình phục hồi của não bộ.