1. Văn bản khoa học và ngôn ngữ khoa học

1.1. Văn bản khoa học

Tìm đọc và tham khảo các diễn đạt của các văn bản dưới đây:a) Văn bản về hình ảnh đất nước thống nhất của Phan Ngọc.b) Văn bản định nghĩa vectơ trong Hình học 10, 2006.c) Văn bản về hiện tượng suy dinh dưỡng ở trẻ em của Lê Thị Hải.- Nhận xét: Các văn...

1.2. Ngôn ngữ khoa học

- Ngôn ngữ khoa học được biết đến là ngôn ngữ được sử dụng hầu hết trong các văn bản khoa học, giao tiếp hay trong giảng dạy, truyền đạt kiến thức khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hóa, Sinh,…) hay khoa học xã hội nhân văn (Triết học, Xã hội học, Giáo dục họ...

2. Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ khoa học

Phong cách ngôn ngữ mang những đặc trưng cơ bản sau: tính khái quát, trừu tượng; tính lí trí, logic; tính khách quan và phi cá thể. Những đặc trưng ấy được biểu thị rõ qua cách sử dụng ngôn từ, cú pháp hay đơn giản là qua cách hành văn; lập luận trong một văn bản khoa học.

2.1. Tính khái quát, trừu tượng

- Ngôn ngữ khoa học sử dụng nhiều thuật ngữ khoa học mang tính chuyên môn theo từng ngành khoa học khác nhau hoặc đơn giản dùng để biểu thị khái niệm khoa học. Thường là các thuật ngữ thuộc về từ ngữ khoa học chuyên môn của các chuyên ngành khác nhau, ít...

2.2. Tính lí trí, logic

- Văn bản khoa học mang nét đặc trưng cả về lý trí lẫn logic xuyên suốt cả trong nội dung khoa học và phương tiện ngôn từ. Về mặt ngôn từ, tính lí trí, logic thể hiện trong các sử dụng từ ngữ nhất là thuật ngữ khoa học đã được nêu trên mục 2.1. Giống nh...

2.3. Tính khách quan, phi cá thể

- Khoa học luôn mang tính khái quát cao nên ít biểu hiện cảm xúc cá nhân, mang sắc thái trung hòa phần nhiều. Đó là một nét đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ khoa học; sử dụng ngôn ngữ khách quan và phi cá thể. Ngôn ngữ trong văn bản khoa học, điển hình như văn bản khoa học giáo khoa, văn bản khoa học chuyên sâu đều hạn chế nhất có thể việc biểu đạt những cảm xúc cá nhân vào văn bản. -Tính phi cá thể và tính khách quan là đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ khoa học, hoàn toàn khác so với phong cách ngôn ngữ sinh hoạt và phong cách ngôn ngữ nghệ thuật mang đậm chất của người sử dụng nó.

3. Soạn bài Phong cách ngôn ngữ khoa học: Hướng dẫn trả lời câu hỏi

3.1. Câu 1 (Trang 76 SGK Ngữ Văn 12 tập 1)

a) Văn bản đã trình bày những nội dung khoa học về văn học sử dựa trên bối cảnh phát triển, các giai đoạn phát triển, thành tựu và đặc điểm cơ bản của nền văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX. b) Văn bản thuộc ngành khoa học xã hội (nghiên cứu văn học).c) Ngôn ngữ khoa học dễ dàng nhận biết qua các điểm:- Tất cả các đề mục được sắp xếp theo hệ thống rất mạch lạc, rõ ràng, logic và có sự liên kết chặt chẽ với nhau. - Hệ thống các thuật ngữ khoa học mang nét đặc trưng của lĩnh vực văn chương thể hiện rõ nét qua hình ảnh, tác phẩm, chất suy tưởng, nguồn cảm hứng, phê bình văn học và cảm hứng lãng mạn..

3.2. Câu 2 (Trang 76 SGK Ngữ Văn 12 tập 1)

Các ví dụ điển hình giải thích và phân biệt thuật ngữ khoa học với từ ngữ thông thường - Đoạn thẳng: + Ngôn ngữ thông thường: Đoạn không gấp khúc, cong queo, theo một hướng nhất định, không bị lệch sang một bên nào cả. + Ngôn ngữ khoa học: là một khái...

3.3. Câu 3 (Trang 76 SGK Ngữ Văn 12 tập 1)

- Thuật ngữ khoa học: mảnh tước, di chỉ xưởng, khảo cổ, hạch đá, người vượn, rìu tay, công cụ đá,.. - Phân tích tính lí trí, logic: Mỗi câu văn trong đoạn văn là một đơn vị thông tin, hay chính là đơn vị phán đoán logic. Các câu trong văn bản đều chứa các thuật ngữ khoa học thuộc lĩnh vực lịch sử. Đoạn văn đã dùng từ một nghĩa và không sử dụng biện pháp tu từ. Cấu tạo đoạn văn theo lối khai triển diễn dịch câu đầu nêu luận điểm, các câu sau đưa ra dẫn chứng để bổ sung cho luận điểm đó theo hệ thống hết sức rõ ràng và logic với nhau.

3.4. Câu 4 (Trang 76 SGK Ngữ Văn 12 tập 1)

Từ lâu, nước đóng vai trò vô cùng quan trọng và gần như quyết định sự sống còn của con người và các sinh vật khác trên Trái Đất. Nước chiếm ¾ diện tích của hành tinh chúng ta đang sống với các đại dương sông lớn, cùng vô số biển và ao hồ, sông suối. Nư...